Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời rõ ràng, cụ thể các vấn đề mà đại biểu, cử tri quan tâm

Triển khai Nghị quyết số 120/NQ-CP sẽ đem lại sinh kế và sự bền vững vùng ĐBSCL

Trả lời Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang) về việc triển khai Nghị quyết số 120/NQ-CP về các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu tại đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, vấn đề biến đổi khí hậu tại ĐBSCL được Đảng, Nhà nước và Chính phủ hết sức quan tâm.

“Chúng ta đã ban hành các Nghị quyết có liên quan về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu. Và đặc biệt, tháng 9/2017, Thủ tướng Chính phủ đã tổ chức Hội nghị phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu. Hội nghị là sự tập trung ý chí, trí tuệ, nguyện vọng của nhân dân ĐBSCL và đã ban hành Nghị quyết số 120/NQ-CP.” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.

Với tinh thần triển khai quyết liệt Nghị quyết này, Thủ tướng Chính phủ đã giao các Bộ, ngành, địa phương chuẩn bị Chương trình, kế hoạch hành động cụ thể. Các Bộ, ngành, địa phương đang đề xuất những nhiệm vụ, dự án cụ thể trên tinh thần tiếp cận quản lý tổng hợp vùng đối với ĐBSCL. Dự kiến nguồn vốn và kế hoạch triển khai Nghị quyết này đã được trình lên Thủ tướng Chính phủ để phê duyệt.

Bộ trưởng cũng thông tin thêm, Chương trình đưa ra quy hoạch tích hợp tổng thể không gian, từ đó lựa chọn những vấn đề liên vùng để làm trước; các vấn đề làm trước, làm sau đều có lộ trình. Bộ Kế hoạch đầu tư đang chủ trì xây dựng quy hoạch này, từ đó, sẽ có danh mục các nhiệm vụ cần triển khai đối với ĐBSCL, từ vấn đề nghiên cứu đến triển khai thực tế; từ vấn đề công trình đến phi công trình;…

Song song với xây dựng chương trình hành động và các dự án, hiện nay, chúng ta đang triển khai dự án của Ngân hàng Thế giới do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, tập trung vào xây dựng thí điểm các mô hình sinh kế, liên quan đến hoàn thiện cơ sở dữ liệu điều tra cơ bản, xây dựng Trung tâm tích hợp dữ liệu vùng ĐBSCL.

“Bên cạnh đó, Chính phủ đã chi trên 1.500 tỷ đồng để giải quyết các vấn đề sạt lở bờ sông, bờ biển. Được biết Quốc hội đã quan tâm, dự kiến dành 10.000 tỷ đồng trong nguồn kinh phí dự trữ 10% cho các hoạt động này. Như vậy, chúng ta đã triển khai nhiều nhiệm vụ cấp bách, cũng như các dự án đầu tư hiệu quả.” – Bộ trưởng nói.

Chính phủ sẽ tổ chức một Hội nghị ở Tây Nguyên bàn về vấn đề đất nông, lâm trường

Trả lời Đại biểu Đặng Ngọc Nghĩa (Đoàn ĐBQH tỉnh Thừa Thiên – Huế) về vấn đề đất nông, lâm trường, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, vấn đề đất đai nông, lâm trường đã là vấn đề nóng từ năm 2003. Hiện nay, đã có Nghị quyết của Bộ chính trị, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị định của Chính phủ chỉ đạo vấn đề này.

“Đến nay, kết quả đã rà soát được 745 nông - lâm trường; giữ lại 252 công ty nông, lâm trường. Thủ tướng đã phê duyệt 40/41 phương án tổng thể sắp xếp đổi mới nâng cao hiệu quả hoạt động các tập đoàn, tổng công ty nông, lâm trường. Đã hoàn thành cắm mốc 252 công ty với diện tích trên 2 triệu ha, cấp được 78% trên cơ sở hồ sơ cũ và cấp được 17% trên cơ sở đo đạc địa chính mới; đã chuyển sang cho thuê đất có thu tiền cho trên 689 ngàn ha/2 triệu ha. Như vậy là chúng ta đã đạt được một bước tiến: từ chỗ không có diện tích đất nào đến nay đã có cho thuê đất có thu tiền.” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà thông tin về kết quả rà soát nông, lâm trường.

Về giải pháp trong thời gian sắp tới, Thủ tướng Chính phủ dự kiến sẽ tổ chức một Hội nghị ở Tây Nguyên để bàn vấn đề đất đai nông, lâm trường. “Về vấn đề chuyển công ty nông, lâm trường, các bộ ngành, các cơ quan chủ quản chưa thực sự triển khai quyết liệt, vẫn còn một số chưa chuyển sang công ty nông, lâm trường. Lý do chính chưa chuyển sang được là do tình trạng tranh chấp, khiếu kiện liên quan đến đất đai. Đặc biệt nhiều công ty nông, lâm trường bị thua lỗ nên không chuyển đổi sang cổ phần hóa được. Bên cạnh đó, khi chuyển sang các công ty cổ phần thì vấn đề giải quyết quyền lợi của người dân như thế nào, liên quan đến đồng bào dân tộc thế nào… Đây là những vấn đề hết sức phức tạp mà chúng ta cần bàn.” – Bộ trưởng nói.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng dẫn chứng mô hình ở Tây Nguyên, vấn đề quản lý đất đai nông, lâm trường đối với các khu bảo tồn giao cho người dân quản lý chưa có cơ chế phù hợp, nên đất đai tại các khu bảo tồn, rừng phòng hộ sẽ không được bảo vệ nếu như không có chính sách hợp lý để người dân quan tâm, sinh sống và bảo vệ rừng.

Cùng trả lời đại biểu Y Bê Nie (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắc Lắc) về vấn đề quản lý đất đai nông, lâm trường, Bộ trưởng cho rằng ý kiến đại biểu đã thể hiện sự đồng lòng với vấn đề mà Bộ trưởng đã nêu.

“Hiện nay, Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo chuẩn bị thật kỹ cho Hội nghị ở Tây Nguyên để bàn về vấn đề quản lý thế nào, đầu tư thế nào cho hơn 1 triệu ha đất nông, lâm trường đang chuyển cho các địa phương để đảm bảo giải quyết đất đai cho sản xuất nông nghiệp, sinh sống cho đồng bào dân tộc cũng như giải quyết vấn đề di dân tự do hiện nay. Việc này chúng tôi đã chuẩn bị rất kỹ và rất mong Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định cụ thể tổ chức vào ngày nào” – Bộ trưởng thông tin thêm.

Về kiến nghị của đại biểu về vấn đề đo đạc 1 triệu ha đất nông, việc thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong vấn đề giải quyết tranh chấp hiện nay ra sao, Bộ trưởng cho biết: “Không chỉ ở Tây Nguyên mà trong cả nước, trong Đề án tăng cường quản lý đất đai có nguồn gốc từ nông trường, lâm trường quốc doanh, chúng tôi đang đề xuất đối với địa phương có vùng biên giới thì đất đai phải được quản lý chặt chẽ hơn. Vấn đề tranh chấp đất đai hoặc chưa đưa đất đai vào cơ sở dữ liệu để quản lý, vì vậy cần phải đo đạc lập bản đồ địa chính và quản lý chặt chẽ đất đai. Đề án này đã được trình lên Chính phủ.”

Nhà nước nên đầu tư xử lý triệt để các cơ sở ô nhiễm môi trường thuộc khu vực công ích

Băn khoăn về các cơ sở gây ô nhiễm môi trường thuộc khu vực công ích của Đại biểu Lê Thủy (Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre) cũng được Bộ trưởng Trần Hồng Hà trả lời thỏa đáng.

Bộ trưởng cho biết, Quyết định 1788/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ chỉ quy định xử lý ô nhiễm đối với các cơ sở ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thuộc khu vực công ích là các bệnh viện, bãi rác mà nhà nước đầu tư. Còn hiện nay, quan điểm của Chính phủ là tất cả cơ sở do tổ chức, cá nhân đầu tư mà ô nhiễm sẽ xử lý triệt để, nhưng trách nhiệm xử lý ô nhiễm thuộc về tổ chức, cá nhân đó.

Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai Quyết định này còn gặp một số vướng mắc. Bộ trưởng nói: “Chương trình mục tiêu đã được xây dựng nhưng với kinh phí chỉ bằng 30%. Với cơ chế này, các địa phương hoàn toàn không đủ nguồn kinh phí, trong khi đó các địa phương phải đối ứng 50% là không khả thi. Nên trước Quốc hội, tôi đề nghị chúng ta cần phải làm rõ quan điểm là đối với công trình công ích gây ô nhiễm, tồn tại từ nhiều năm nay, muốn xử lý được thì Nhà nước phải bỏ kinh phí, có đầu tư về công nghệ. Nếu các địa phương “thu không đủ bù chi” thì Nhà nước nên đầu tư 100%” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.

Cũng trả lời Đại biểu Mai Sỹ Diến (Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa) và Nguyễn Thị Lệ Thủy (Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre) về việc chậm trễ trong thực hiện Quyết định 1788/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, đây cũng là vấn đề lớn, trong nhiều năm nay. Chính phủ đã quyết tâm xử lý vấn đề này. Hiện nay, có gần 500 cơ sở gây nhiễm nghiêm trọng trên toàn quốc. Thực tế, những cơ sở này hoạt động trước khi có Luật Bảo vệ môi trường, thậm chí, có những cơ sở có trước năm 1993 là những cơ sở liên quan đến bãi rác, bệnh viện, tồn lưu thuốc bảo vệ thực vật, ô nhiễm chất độc hóa học trong chiến tranh….

Nhà nước sẽ đầu tư kinh phí chủ yếu cho các cơ sở công ích. Và đây là quyết định cuối cùng, vì nguồn ngân sách nhà nước chỉ giải quyết vấn đề lịch sử để lại. Còn theo Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, tất cả cơ sở, doanh nghiệp, tổ chức cá nhân phải tuân thủ pháp luật và chịu chịu trước trách nhiệm trước pháp luật, nếu vi phạm ở mức gây ô nhiễm nghiêm trọng phải bị đình chỉ hoặc đóng cửa.

Về lý do chậm xử lý số cơ sở ô nhiễm này, theo Bộ trưởng Trồng Hồng Hà, hiện nay Nhà nước chưa cân đối được ngân sách. Cần khoảng 2.000 tỷ đồng nhưng đến giờ mới cân đối được 500 tỷ đồng và với điều kiện các tỉnh, thành phố cũng phải đối ứng 50% vốn trong số này. Song hiện các địa phương có tồn tại cơ sở ô nhiễm không có nguồn thu lớn hơn chi, chủ yếu vẫn dùng ngân sách Nhà nước, nên gặp khó khăn trong xử lý. Đây là vấn đề Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ báo cáo với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để giải quyết, nếu không với việc đối ứng của địa phương không phải dễ dàng thực hiện được.

Trả lời câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) về sự vênh nhau trong số liệu tỷ lệ khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường (88%) và Bộ Kế hoạch và Đầu tư (87%), Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, con số vênh nhau giữa các Bộ do khác nhau về thống kê đối tượng và thời gian tiếp nhận. Hiện có 20 khu công nghiệp đang làm hồ sơ để được công nhận, cuối năm nay khi số khu công nghiệp này được Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, chứng nhận thì số liệu sẽ chính xác.

Sẽ có Nghị định của Chính phủ quy định về quản lý cát sỏi lòng sông

Trả lời chất vấn của Đại biểu quốc hội Bố Thị Xuân Linh (Bình Thuận) về vấn đề khai thác trái phép cát sỏi lòng sông, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: “Đây là vấn đề bức xúc trong toàn xã hội. Trên thực tế, cát sỏi phục vụ cho xây dựng đang có nhu cầu rất cao. Trong thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo hết sức quan trọng. Thứ nhất, Chỉ thị số 03 ngày 30/3/2015 đã chỉ đạo về vấn đề này. Tiếp theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 158/2016/NĐ-CP quy định trách nhiệm cụ thể trong vấn đề quản lý, bảo vệ khoáng sản, trong đó có vấn đề về cát sỏi; đã bổ sung hành vi, tăng mức xử phạt và giao trách nhiệm cho các cơ quan công an, các địa phương để xem xét, xử lý. Trong Bộ luật hình sự cũng có những quy định: nếu trong trường hợp vi phạm thì có thể xử lý về mặt hình sự. Như vậy, Chính phủ đã có chỉ đạo toàn diện và trách nhiệm các địa phương, các Bộ ngành đã được phân công rõ ràng”.

Bộ trưởng cũng thông tin thêm, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng Nghị định quy định về quản lý khai thác cát sỏi lòng sông, bảo vệ an toàn đối với các con sông. Trong đó, Bộ đã đề xuất những giải pháp cụ thể như: quản lý cát sỏi lòng sông phải gắn với trách nhiệm bảo vệ dòng sông; thống nhất quản lý cấp phép thăm dò khai thác cát sỏi lòng sông theo lưu vực; quy định trách nhiệm quản lý cát sỏi lòng sông chặt chẽ với hệ thống 4 khâu từ quy hoạch đến thăm dò, khai thác, cấp phép thăm dò khai thác phải thông qua hình thức đấu giá.

Bảo tồn đa dạng sinh học hệ đầm phá Tam Giang – Cầu Hai

Trả lời chất vấn của Đại biểu Đặng Ngọc Nghĩa (Thừa Thiên – Huế) về vấn đề bảo vệ môi trường đầm phá Tam Giang, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, hiện nay đã có một dự án của Quỹ môi trường toàn cầu. Dự án hỗ trợ xây dựng mô hình sinh kế bền vững cho cộng đồng trên đầm phá Tam Giang sẽ đáp ứng đầy đủ yêu cầu đại biểu đã nêu.

Cung cấp thêm thông tin về hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết: Hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai là một trong vùng sinh cảnh đất ngập nước có tầm cỡ khu vực và quốc tế. Ở đây hội tụ tính đa dạng sinh học với 22 loại quý hiếm, có gần 376 loại thực vật phù du, đặc biệt hệ sinh thái đất ngập nước. Trên thực tế, Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Chính phủ phê duyệt Quy hoạch khu vực bảo vệ đất ngập nước hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai với tổng diện tích trên 20 ngàn ha. Thủ tướng cũng đã phê duyệt Quy hoạch tổng thể bảo tồn đa dạng sinh học của cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, trong đó có Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học hệ đầm phá Tam Giang - Cầu Hai. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa khu vực này vào dự án do Quỹ Môi trường toàn cầu tài trợ để xây dựng khu sinh cảnh liên kết. Được biết, trong quý IV này sẽ phê duyệt Quy hoạch bảo tồn đất ngập nước của Thừa Thiên - Huế.

Trả lời về vấn đề tài nguyên nước và vấn đề tro, xỉ thải

Trả lời câu hỏi đại biểu Nguyễn Phước Lộc (TP.HCM) về vấn đề tài nguyên nước, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đồng tình rằng vấn đề tài nguyên nước hiện nay là hết sức bức xúc và trong tương lai thì sẽ còn bức xúc hơn. Bộ trưởng cũng đồng tình với các đề xuất của đại biểu là cần phải giám sát góc độ pháp luật. “Phải giám sát góc độ thể chế, xem phân công trách nhiệm rõ chưa, cần phải xem xét các dự án đầu tư để chúng ta điều tra, thống kê, đánh giá tài nguyên nước như thế nào, xây dựng cơ sở dữ liệu tài nguyên nước như thế nào, quy hoạch tài nguyên nước đã được quan tâm chưa” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, vấn đề tài nguyên nước không liên quan đến vấn đề tro và xỉ thải. Tro và xỉ thải nếu thực hiện theo đúng quy định của Bộ Xây dựng thì sẽ là vật liệu để thay thế các vật liệu khai thác trong tự nhiên. “Chúng ta hoàn toàn có đủ cơ sở khoa học để biết tro và xỉ thải có ô nhiễm môi trường hay không; có đủ cơ sở để kiểm soát ngay từ khi than vào nhà máy nên khi trong than có những thành phần như là thủy ngân, kim loại nặng thì phải loại trừ ngay từ đầu” – Bộ trưởng thông tin thêm.

Theo Bộ trưởng, vấn đề tro, xỉ thì hoàn toàn có thể xử lý được, nhất là khi đã có quy chuẩn về bền vững vật liệu. Nếu trong xi măng không có phối trộn về tro bay thì thực tế vật liệu xây dựng công trình biển không đảm bảo tiêu chuẩn, nên tro bay là thành phần hết sức quan trọng trong xi măng khi làm vật liệu xây dựng ở các công trình biển.

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)