Hội thảo “Quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo – Mười năm nhìn lại”

Ghi nhận thành tích của Tổng cục Biển và hải đảo Việt Nam trong 10 năm thành lập

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, Thứ trưởng Trần Quý Kiên đánh giá cao và ghi nhận những thành tích đã đạt được trong công tác quản lý tổng hợp tài nguyên môi trường biển và hải đảo trong 10 năm qua. Nỗ lực đó của Tổng cục và Chi cục các địa phương đã được ghi nhận bằng những danh hiệu, phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước.

Điểm lại những thành tích của Tổng cục trong 10 năm qua, Tổng cục đã xây dựng và trình các cấp ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật cơ bản hoàn chỉnh: đã trình Quốc hội thông qua Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; trình ban hành các Nghị định, Thông tư hướng dẫn… Cùng với đó, công tác quản lý nhà nước và điều tra tài nguyên, môi trường biển và hải đảo được thực hiện đồng bộ ở các cấp từ Trung ương tới địa phương.

Thứ trưởng cũng cho biết, trong năm 2018, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ đã giao cho Ngành Tài nguyên và Môi trường và trực tiếp là Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng. Năm 2018, Bộ được giao tổng kết Nghị quyết Trung ương về Chiến lược Biển Việt Nam, tổng kết 10 năm thực hiện Đề án Tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường và hải đảo đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020.

“Đây là những tiền đề quan trọng để chúng ta đánh giá các kết quả, bước đi đã đạt trong chặng đường 10 năm vừa qua, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm để điều chỉnh toàn diện về chính sách, phương pháp, cách thức tổ chức thực hiện công tác quản lý tổng hợp tài nguyên môi trường biển và hải đảo.” – Thứ trưởng Trần Quý Kiên nói.

Trước những yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới, tại Hội thảo, Thứ trưởng đề nghị các đại biểu tập trung vào một số nội dung chủ yếu: Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật phục vụ quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo trên cơ sở đảm bảo đồng bộ với hệ thống pháp luật khác có liên quan cũng như nâng cao tính hiệu quả, hiệu lực, đáp ứng yêu cầu từ thực tiễn cuộc sống và tính khả thi của hệ thống chính sách, pháp luật.

Thứ hai, xây dựng và thực hiện Chương trình trọng điểm về điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; tăng cường các hoạt động điều tra cơ bản, đánh giá tài nguyên, môi trường tạo cơ sở dữ liệu đầu vào để hoạch định chính sách, chiến lược khai thác, sử dụng tài nguyên biển.

Thứ ba, đẩy mạnh thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường biển. Đây là vấn đề “nóng” trong quản lý môi trường biển của khu vực và thế giới, nhất là vấn đề xử lý rác thải nhựa đại dương. Tổng cục cần coi đây là nhiệm vụ quan trọng và tiếp tục phối hợp với Tổng cục Môi trường xây dựng đề án hợp tác quốc tế quản lý hiệu quả và xử lý vấn đề rác thải nhựa đại dương.

Thứ tư, đẩy mạnh xây dựng chương trình nghiên cứu khoa học về tài nguyên, môi trường biển để làm rõ luận cứ khoa học, luận cứ thực tiễn trong quá trình thực hiện công tác quản lý. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm trong quản lý, nghiên cứu biển và đại dương.

Thứ năm, tập trung nguồn lực xây dựng các quy hoạch về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Trong đó, hoàn thiện, trình Quốc hội Quy hoạch không gian biển quốc gia; trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ…

“Chặng đường 10 năm chưa phải là dài, tôi mong muốn toàn thể cán bộ, công chức, viên chức người lao động của Tổng cục cố gắng hơn nữa, tiếp tục kiện toàn cơ cấu tổ chức tinh gọn, hiệu quả; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực quản lý biển và hải đảo; củng cố công tác quản lý biển và hải đảo tại 28 tỉnh, thành phố ven biển… để công tác quản lý tổng hợp tài nguyên và môi trường biển hải đảo hiệu lực, hiệu quả hơn.” - Thứ trưởng Trần Quý Kiên nhấn mạnh.

Công tác quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo phát huy hiệu quả

Ngày 27/8/2008, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 116/2008/QĐ-TTg quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, đánh dấu việc thành lập và chính thức đi vào hoạt động của Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam với chức năng là cơ quan tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường quản lý nhà nước tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo.

Dưới sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ và của Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong 10 năm qua, Tổng cục Biển và Hải đảo đã từng bước xây dựng tổ chức bộ máy, hệ thống chính sách pháp luật, quản lý tổng hợp tài nguyên, và bảo vệ môi trường biển và hải đảo, bước đầu hình thành cơ sở vật chất kỹ thuật, phát triển nguồn lực phục vụ quản lý.

Tổng cục đã tập trung phối hợp với các bộ, ngành liên quan và các địa phương có biển xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật phục vụ quản lý tổng hợp, bảo vệ tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Đặc biệt, Luật Bảo vệ tài nguyên, môi tường biển và hải đảo được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 25/6/2015 đã tạo hành lang pháp lý để triển khai một cách có hiệu quả phương thức quản lý tổng hợp, bảo vệ tài nguyên, môi trường biển và hải đảo dựa trên tiếp cận hệ sinh thái.

Thực hiện nhiệm vụ quản lý điều tra cơ bản tài nguyên và môi trường biển, Tổng cục đã tham mưu giúp Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành và địa phương có biển tổ chức triển khai các nhiệm vụ, dự án thuộc “Đề án Tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường và hải đảo đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020” (Đề án 47). Kết quả bước đầu thực hiện Đề án là hệ thống cơ sở dữ liệu các kết quả điều tra cơ bản về điều kiện tự nhiên, tài nguyên môi trường biển Việt Nam có tính đồng bộ, đáng tin cậy, phục vụ kịp thời cho công tác quản lý nhà nước, lập quy hoạch, kế hoạch khai thác, sử dụng hợp lý điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, môi trường nhằm phát triển kinh tế biển, cũng như góp phần giữ vững chủ quyền biển, đảo của đất nước.

Công tác nghiên cứu khoa học về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo được tập trung triển khai thông qua thực hiện Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Bộ lĩnh vực biển và hải đảo và Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Bộ “Khoa học và công nghệ về quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo giai đoạn 2016 - 2020”. Các kết quả nghiên cứu đã góp phần hoàn thiện khung chính sách pháp luật và thể chế quản lý biển và hải đảo; áp dụng phương pháp, công nghệ tiên tiến phục vụ điều tra cơ bản, giám sát, quy hoạch biển và hải đảo; nâng cao năng lực và khả năng hội nhập quốc tế về khoa học công nghệ biển của Việt Nam.

Công tác hợp tác quốc tế cũng đã ngày càng được củng cố và phát triển với việc tham gia hợp tác với các nước và các tổ chức quốc tế và khu vực về biển như Nhóm công tác ASEAN về môi trường biển và ven biển, Tiểu ban Khoa học, Công nghệ biển ASEAN, Diễn đàn toàn cầu về Đại dương, Vùng bờ và Hải đảo, Ủy Ban liên Chính phủ về Hải dương học của Việt Nam (IOC Việt Nam), Ủy ban quốc tế về các khu bảo tồn biển, thành viên của Tổ chức Đối tác quản lý môi trường biển Đông Á (PEMSEA), Cơ quan Điều phối các biển Đông Á (COBSEA), Ban Điều phối quốc gia thuộc Chương trình “Rừng ngập mặn cho tương lai” (MFF) của IUCN... Các thỏa thuận, các bản ghi nhớ các dự án đã được ký kết và triển khai với các đối tác Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Pháp, Hàn Quốc, Australia, Philippines,… và các tổ chức quốc tế đã hỗ trợ tài chính, nâng cao năng lực cho công tác quản lý nhà nước tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, người dân và doanh nghiệp về vai trò của biển, sự cần thiết khai thác bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo, Tổng cục đã tích cực phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, các bộ, ngành hữu quan và các địa phương có biển tổ chức các hoạt động tuyên truyền về biển và hải đảo gắn với các sự kiện như tổ chức Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam hàng năm, Diễn đàn Thương hiệu biển Việt Nam, Diễn đàn Kinh tế biển, các hội nghị, hội thảo, lớp tập huấn, bồi dưỡng về biển và hải đảo, kiến thức pháp lý trong quản lý biển và hải đảo; phổ biến pháp luật về quản lý tổng hợp, bảo vệ tài nguyên và môi trường biển và hải đảo.

Xác định kiểm tra, thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật về tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo là nhiệm vụ ưu tiên, trong thời gian qua, Tổng cục đã thường xuyên tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, khảo sát, nắm bắt tình hình chấp hành pháp luật trong quản lý, khai thác sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; hiện trạng môi trường biển; phối hợp với lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ tài nguyên và môi trường biển ở các địa phương có biển; tham gia các đoàn thanh tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện thanh tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên và môi trường biển và hải đảo. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, thanh tra đã có những kiến nghị, đề xuất với các cấp có thẩm quyền trong việc hoàn thiện các chế độ, chính sách nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo.

Trong thời gian tới, Tổng cục cũng đề ra 10 định hướng nhằm tăng cường công tác quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo như: (1) Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về quản lý tổng hợp tài nguyên biển và hải đảo; (2) Tổ chức xây dựng và thực hiện tốt các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; (3) Tăng cường điều tra cơ bản, nghiên cứu khoa học về biển và hải đảo; (4) Triển khai mạnh mẽ, hiệu quả công tác quản lý tổng hợp tài nguyên vùng bờ; (5) Tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường biển và hải đảo; (6) Ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; (7) Nâng cao năng lực quan trắc, giám sát, dự báo về tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; (8) Hoàn thiện mô hình cơ quan quản lý phù hợp, tương xứng với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan quản lý tổng hợp; (9) Tăng cường và đa dạng hóa nguồn vốn cho điều tra cơ bản, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường biển, hải đảo; (10) Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về tài nguyên, môi trường biển

Tại hội thảo, các đại biểu đã được nghe và thảo luận về các vấn đề: Hoàn thiện thể chế chính sách, pháp luật quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo; Điều tra cơ bản tài nguyên, môi trường biển và hải; Hợp tác quốc tế trong nghiên cứu khoa học biển; Bảo vệ môi trường biển; Quản lý tổng hợp tài nguyên biển và hải đảo. Các đại biểu, các nhà khoa học tại Hội thảo đã thảo luận và đề xuất những ý kiến, kiến nghị thiết thực góp phần xây dựng, hoàn thiện định hướng phát triển trong công tác nghiên cứu, quản lý tổng hợp tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo Việt Nam.

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)