Liên thông đăng ký đất đai – thuế

Tại 8 tỉnh đang thực hiện thí điểm kết nối liên thông điện tử giữa cơ quan đăng ký đất đai và cơ quan thuế, cả nhà quản lý và người sử dụng đất đều nhận thấy rõ những lợi ích. Chia sẻ về quá trình thực hiện liên thông, ông Phạm Ngô Hiếu, Cục trưởng Cục Đăng ký đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai) cho biết:

Trước khi triển khai kết nối trao đổi thông tin điện tử giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai, hồ sơ luân chuyển từ cơ quan Đăng ký đất đai sang cơ quan Thuế tại các địa phương được thực hiện thủ công, luân chuyển bằng hồ sơ bản giấy nên việc xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai mất nhiều thời gian, nhân lực và có thể gặp sai sót trong tính toán.
Trước thực trạng luân chuyển hồ sơ và xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai bất cập và nhu cầu cải cách hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho người sử dụng đất khi thực hiện nghĩa vụ liên quan đến đất đai, việc triển khai trao đổi thông tin theo hình thức điện tử khi xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai giữa cơ quan Tài nguyên Môi trường và cơ quan Thuế thực sự là cần thiết, đem lại nhiều lợi ích cho người dân và cơ quan quản lý nhà nước.

* Thưa ông, việc triển khai mở rộng kết nối liên thông điện tử giữa cơ quan đăng ký đất đai và cơ quan thuế được tiến hành từ khi nào?
Ông Phạm Ngô Hiếu: Để quyết liệt giảm thủ tục hành chính, giảm thời gian giải quyết hồ sơ liên quan đến đất của người dân, năm 2014 và 2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành 2 Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 05/8/2014 về việc tăng cường quản lý và cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế và hải quan và Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 1/9/2015 về đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài nguyên môi trường. Trên cơ sở chủ trương, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và hai Bộ, Tổng cục Quản lý đất đai đã phối hợp với Tổng cục Thuế lên kế hoạch và triển khai các công việc thực hiện đúng chủ trương và mục tiêu đề ra, thí điểm thành công tại 8 địa bàn là TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Vĩnh Long, Trà Vinh, Bình Dương.
Có thể thấy rằng, công tác kết nối liên thông điện tử giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai là một bước đột phá cải cách thủ tục hành chính nhằm tạo thuận lợi tốt nhất cho người dân và cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực giải quyết thủ tục hành chính về đất đai. Điều này đã được người dân và các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan ghi nhận, đánh giá cao và đến nay đã triển khai thực triển tại 24 tỉnh, thành trên cả nước.
* Sau một thời gian thực hiện, ông đánh giá hiệu quả của việc liên thông này như thế nào, trên cả phương diện người sử dụng đất và cơ quan quản lý?
Ông Phạm Ngô Hiếu: Từ những kết quả số liệu cũng như phản ánh của các địa phương, có thể thấy hiệu quả của việc triển khai kết nối liên thông điện tử giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai mang lại là rất lớn. Có thể điểm lại một số hiệu quả như:
Đối với người sử dụng đất, thông tin trao đổi giữa cơ quan Đăng ký đất đai và cơ quan Thuế nhanh chóng, chính xác, giảm được thời gian xác định nghĩa vụ tài chính và trả kết quả, tạo được sự đồng thuận cao của người dân. Người dân chỉ phải đến một nơi để nộp hồ sơ và nhận kết quả thực hiện thủ tục hành chính về đất đai. Thời gian giải quyết hồ sơ giảm từ 5 ngày làm việc xuống còn 3 ngày làm việc.
Đồng thời, công tác phối hợp đảm bảo thực hiện theo đúng cơ chế 1 cửa liên thông giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai, người dân chỉ phải đến một nơi để thực hiện thủ tục. Khi nộp hồ sơ xong người dân có thể theo dõi quá trình các cơ quan quản lý nhà nước luân chuyển, xử lý hồ sơ của mình trên website.
Đối với công tác quản lý nhà nước, việc vận hành hệ thống liên thông đã góp phần đẩy mạnh việc hiện đại hóa, ứng dụng triệt để công nghệ thông tin trong quá trình trao đổi thông tin giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai
Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với người sử dụng đất và đất đai, góp phần: Thay đổi căn bản quy trình, nghiệp vụ trao đổi thông tin khi xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai; Nâng cao hiệu suất, hiệu quả công tác về giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người sử dụng đất; Hỗ trợ, tạo thuận lợi cho cán bộ xử lý hồ sơ liên quan đến thủ tục hành chính về đất đai cho người sử dụng đất. Ngoài ra, sẽ tạo được hình ảnh cơ quan nhà nước minh bạch, thân thiện, phục vụ, đổi mới.

14 4 2022 7 — Người dân làm thủ tục đất đai

* Lợi ích rõ nét nhất là cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho cả người dân và nhà quản lý. Vậy, để triển khai rộng rãi việc liên thông này, chúng ta cần giải quyết những khó khăn, vướng mắc gì, thưa ông?
Ông Phạm Ngô Hiếu: Bên cạnh những kết quả nêu trên, trong quá trình triển khai kết nối liên thông 1 cửa điện tử giữa cơ quan Thuế và cơ quan Đăng ký đất đai còn tồn tại một số hạn chế, vướng mắc cụ thể: Quy định và thủ tục hồ sơ đối với các trường hợp được miễn giảm còn chưa cụ thể, chưa quy định thời gian cơ quan Tài chính thực hiện việc xác định các khoản được giảm trừ, trong trường hợp việc xác định các khoản giảm trừ của người SDĐ do Sở Tài chính thực hiện kéo dài, sẽ làm ảnh hưởng đến thời gian xác định nghĩa vụ tài chính của cơ quan Thuế.
Theo quy định thì người sử dụng đất phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính trong đó có thuế SDĐ phi nông nghiệp tuy nhiên việc thu nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hiện nay được thực hiện theo kỳ hoặc người sử dụng đất chưa kê khai thuế SDĐ PNN... dẫn đến khó khăn trong việc xác định nghĩa vụ tài chính đầy đủ....
Về đầu mối kết nối trao đổi thông tin giữa cơ quan Thuế với cơ quan Tài nguyên môi trường: hiện nay ngành Thuế đang được tổ chức theo ngành dọc nên việc sắp xếp, tổ chức thực hiện khá thuận lợi (đến 2020 toàn hệ thống thuế đã hoàn thành việc hợp nhất các chi cục thuế, số lượng chi cục thuế sau khi hợp nhất còn lại 415 chi cục) thì phía cơ quan Tài nguyên môi trường có nhiều đầu mối luân chuyển hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai, đồng thời việc phân cấp quản lý xử lý hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính về đất đai giữa hai cơ quan tại từng tỉnh có sự khác biệt dãn đến khó khăn, không thống nhất trong việc phối hợp giữa các đầu mối kết nối trao đổi thông tin
Về cơ sở dữ liệu, ứng dụng nghiệp vụ và hướng dẫn sử dụng: Việc đầu tư xây dữ liệu đất đai chưa được các địa phương quan tâm nên số lượng các địa bàn có đầy đủ dữ liệu đất đai còn chưa nhiều, có trường hợp đầu tư ban đầu thì có nhưng không có kinh phí cập nhật, duy trì và vận hành dẫn đến dữ liệu đất đai chưa đảm bảo tính đồng bộ.
Trong quá trình triển khai, các ứng dụng nghiệp vụ của cả hai cơ quan vẫn còn tồn tại một số lỗi và hạn chế, chưa đáp ứng hoàn toàn để theo dõi hồ sơ quá trình cập nhật, xử lý tại mỗi bên và truyền nhận thông tin giữa hai bên, đặc biệt với các hồ sơ phức tạp và có sự thay đổi về nội dung chính sách. Tổng cục Thuế thì đang quản lý tập trung, thống nhất 1 ứng dụng cho toàn bộ các chi cục nhưng phía cơ quan Tài nguyên môi trường thì sử dụng quá nhiều ứng dụng, thậm chí trong cùng tỉnh cũng sử dụng các ứng dụng khác nhau. Do đó việc cập nhật ứng dụng nghiệp vụ của mỗi bên và trao đổi thống nhất việc truyền nhận thông tin giữa hai bên để cập nhật các yêu cầu mới, khắc phục nhanh các lỗi phát sinh hay đào tạo, hướng dẫn người sử dụng ứng dụng gặp nhiều khó khăn, bất cập.
Về cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật đối với việc triển khai kết nối liên thông điện tử, hạ tầng kỹ thuật là điều kiện cần để triển khai. Về phía cơ quan Thuế, điều kiện này đã được đảm bảo do Nhành thuế trang bị theo hệ thống dọc thống nhất từ Trung ương. Về phía cơ quan quản lý đất đai thì chưa được trang bị đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật cần thiết (hệ thống máy chủ, máy tính trạm, máy quét tài liệu phục vụ triển khai có địa phương chưa được trang bị đầy đủ; Về đường truyền kết nối cũng chưa bố trí đủ về dung lượng; về chữ ký số: một số văn phòng Đăng ký đất đai chưa được trang bị chữ ký số để sử dụng hoặc chưa được gia hạn thời hạn sử dụng chữ ký số kịp thời...)
Về nguồn nhân lực, qua kết quả theo dõi, đánh giá của Tổng cục Quản lý đất đai hàng năm thì nhân lực hiện làm công tác xử lý thông tin hồ sơ đăng ký đất đai tại các văn phòng chi nhánh quận huyện khá mỏng, việc xử lý thông tin để trao đổi với cơ quan Thuế là công việc mới, nếu không được phối hợp, trao đổi, hướng dẫn kịp thời thì cũng gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, yêu cầu của việc luân chuyển công tác thường xuyên của cả 2 lĩnh vực cũng làm cho nguồn nhân lực đáp ứng công việc thêm khó khăn.
* Vậy việc nhân rộng mô hình này có khả thi không, thưa ông?
Ông Phạm Ngô Hiếu: Theo tôi, việc phối hợp, trao đổi thông tin giữa cơ quan Đăng ký đất đai và cơ quan Thuế đã tạo tiền lệ tốt về sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân nói riêng và các thủ tục hành chính cho người dân nói chung. Việc liên thông tạo ra những đột phá về cải cách hành chính, có tác động lan tỏa, thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính trên các lĩnh vực khác và để nhân rộng việc liên thông trên phạm vi cả nước và áp dụng với cả các tổ chức thì, cần được sự chỉ đạo sát sao, cụ thể của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo hai Bộ, UBND các tỉnh và hai ngành. Đây chính là tiền đề cho việc định hướng, tạo hành lang pháp lý, củng cố quyết tâm và tạo động lực cho cán bộ, công chức hai ngành không ngừng nỗ lực để triển khai các giải pháp tạo thuận lợi nhất cho người dân khi đến cơ quan quản lý nhà nước thực hiện các thủ tục về đất đai.
Để nhân rộng mô hình này, cơ quan thuế và cơ quan TN&MT cần có kế hoạch, giải pháp và lộ trình để giải quyết các vướng mắc, bất cập trên. Ngoài ra, việc thực hiện liên thông để xác định nghĩa vụ tài chính đối với tổ chức sẽ liên quan đến rất nhiều luật khác nhau nên cần có nghiên cứu đầy đủ, toàn diện để làm đề xuất hành lang pháp lý rõ ràng, thống nhất, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ và lựa chọn được quy trình nghiệp vụ tối ưu cho cả tổ chức sử dụng đất thực hiện và cơ quan quản lý nhà nước khi triển khai.
* Trân trọng cảm ơn ông!

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)