Đổi mới các hình thức bồi thường, hỗ trợ cho người dân khi thu hồi đất nông nghiệp

Hiện nay, quy định pháp luật đất đai về bồi thường, hỗ trợ đang tập trung vào giai đoạn trước khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất, việc xây dựng, triển khai kế hoạch ổn định sinh kế cho người có đất thu hồi đang phân cấp cho địa phương và cũng đã được các địa phương quan tâm. Tuy nhiên, do chưa có tiêu chí chung nên mỗi địa phương hay dự án có cách làm khác nhau, những tiêu chí như ràng buộc trách nhiệm cụ thể của các bên liên quan sau khi Nhà nước thu hồi đất còn chưa đầy đủ gây nên tình trạng mất ổn định khi người dân không còn đất sản xuất.

Đứng trước vấn đề này, TS Lưu Văn Năng, Văn phòng Tổng cục Quản lý đất đai đã thực hiện Đề tài “Nghiên cứu, đề xuất bộ tiêu chí đảm bảo sinh kế bền vững khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp từ đó đổi mới các hình thức bồi thường, hỗ trợ cho người dân” mang tính cấp thiết để giải quyết vấn đề thực tiễn làm thế nào để đảm bảo sinh kế bền vững cho người có đất nông nghiệp thu hồi của công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp và cũng đáp ứng được yêu cầu hội nhập phát triển của đất nước.
Nghiên cứu từ thực tiễn cho thấy, việc người dân không còn đất nông nghiệp sản xuất đã tác động trực tiếp đến sinh kế lâu dài của họ, sự tác động này cũng diễn ra theo hai chiều hướng khác nhau. Một là theo chiều hướng tích cực đối với các trường hợp phục hồi và phát triển được sinh kế tốt hơn trước khi có đất nông nghiệp sản xuất, làm cho chất lượng cuộc sống (vật chất, tinh thần) của họ ngày một đi lên. Hai là theo chiều hướng tiêu cực đối với các trường hợp cuộc sống ngày một sụt giảm về đời sống kinh tế, tinh thần, sinh kế bền vững lâu dài không được bảo đảm.
Khi nhà nước thu hồi đất cả năm nguồn vốn đảm bảo sinh kế cho người dân đều đã có sự thay đổi đáng kể. Trong đó, nguồn vốn tự nhiên (đất đai) bị giảm đã chuyển sang nguồn vốn tài chính (tiền bồi thường); nguồn vốn vật chất tăng nhờ người dân dùng tiền bồi thường về mua đất làm nhà, mua sắm trang thiết bị sinh hoạt trong gia đình. Tuy nhiên, nguồn vốn con người có vai trò quan trọng nhất, được đánh giá thông qua giáo dục, sức khỏe tốt và kỹ năng làm việc lại chưa thấy sự thay đổi căn bản.
Từ việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng các hoạt động và tạo lập sinh kế từ kinh phí bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp. Các tác giả đã đề xuất bộ tiêu chí đảm bảo sinh kế bền vững khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp và đổi mới hình thức bồi thường, hỗ trợ cho người dân. Cùng với đó là số giải pháp thực hiện bộ tiêu chí đảm bảo sinh kế bền vững khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp và đổi mới hình thức bồi thường, hỗ trợ cho người dân.
Đó là, tiếp tục hoàn thiện các quy định về nguyên tắc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp theo hướng sinh kế người dân sau khi thu hồi đất nông nghiệp phải tốt hơn hoặc bằng trước khi thu hồi đất.

Hoàn thiện quy định về xác định giá đất bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp theo hướng xem xét điều chỉnh quy định thời điểm tính giá bồi thường là thời điểm có quyết định thu hồi đất; Xem xét, hoàn thiện thêm về quy trình định giá đất đều do cơ quan hành chính nhà nước thực hiện để người có đất nông nghiệp thu hồi đất tham gia vào quy trình này.
Hoàn thiện các quy định về thông báo thu hồi đất theo hướng tiến hành việc tham vấn ý kiến người dân với Nhà nước và chủ đầu tư.
Hoàn thiện các quy định về hỗ trợ theo hướng nên có chính sách bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm hưu trí đối với người bị thu hồi đất nông nghiệp.
Ngoài ra cần đào tạo nghề và giải quyết việc làm theo hướng thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả chủ trương yêu cầu các doanh nghiệp có dự án đầu tư phải bố trí lao động địa phương vào làm việc trong các doanh nghiệp. Yêu cầu các doanh nghiệp có dự án đầu tư trên địa bàn phải bố trí lao động thuộc nhóm đối tượng có đất nông nghiệp thu hồi ở địa phương vào làm việc tại doanh nghiệp cần chính sách hóa các tiêu chí đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân (dựa trên năm nguồn vốn gồm vốn con người, vốn vật chất, vốn xã hội, vốn tài chính và vốn tự nhiên) để có tính chất bắt buộc khi xây dựng các phương án thu hồi đất nông nghiệp, bồi thường, hỗ trợ cho người dân.
Cần hoàn thiện chính sách hỗ trợ và ổn định cuộc sống theo hướng bổ sung quy định trợ cấp cho người dân sau khi bị thu hồi đất không có việc làm và thiếu việc làm đặc biệt đối với hộ chính sách và hộ nghèo, lao động trên 35 tuổi theo hướng cần được đảm bảo sinh kế sau khi mất đất cho tới khi sinh kế mới được hình thành.
Cần tăng cường vai trò cộng đồng trong việc tham gia công tác bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp.
Bộ tiêu chí đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp là bộ tiêu chí khung, đối với mỗi dự án thu hồi đất nông nghiệp, tùy theo từng điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa, phong tục mỗi nơi để có những chi tiết hoặc điều chỉnh cho phù hợp nhưng phải theo nguyên tắc phân tích đầy đủ 5 nguồn vốn tạo sinh kế và bù đắp được những thiếu hụt đối với mỗi nguồn vốn ở từng dự án.

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH

CẢI CÁCH THỂ CHẾ

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH

CẢI CÁCH TỔ CHỨC BỘ MÁY

CẢI CÁCH CHẾ ĐỘ CÔNG VỤ

CẢI CÁCH TÀI CHÍNH CÔNG

CHUYỂN ĐỔI SỐ - KẾ HOẠCH VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN

PHỔ BIẾN KINH NGHIỆM

SỔ TAY ĐỊA CHÍNH

CÁCH LÀM SÁNG TẠO HIỆU QUẢ

Đổi mới các hình thức bồi thường, hỗ trợ cho người dân khi thu hồi đất nông nghiệp

65/2024/QĐ-UBND (Quy định diện tích đất sử dụng để xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Kon Tum)

81/2024/NQ-HĐND (Nghị quyết quy định các tiêu chí để quyết định thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum)

60/2024/QĐ-UBND (Quy định Giấy tờ khác về quyền sử dụng đất có trước ngày 15/10/1993 trên địa bàn tỉnh Kon Tum.)

63/2024/QĐ-UBND (Ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại một số cây trồng trên địa bàn tỉnh Kon Tum.)

59/2024/QĐ-UBND (Ban hành Quy định điều kiện, diện tích tối thiểu của việc tách thửa đất, hợp thửa đất đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum)

58/2024/QĐ-UBND (Ban hành Quy định hạn mức giao đất cho tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc trên địa bàn tỉnh Kon Tum)

596/QĐ-UBND (Về việc công bố bổ sung thủ tục hành chính nội bộ trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước thực hiện trên địa bàn tỉnh Kon Tum)

218/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc thu hồi đưa vào lưu trữ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân tại huyện Ngọc Hồi)

215/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số U348456 do UBND thị xã Kon Tum cấp ngày 31/12/2001 cho ông A Rưn và bà Y Tuit.)

211/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số phát hành CI 407754 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Kon Tum cấp ngày 22/5/2017 cho bà Ngô Thị Uyên Uyên)

212/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc thu hồi đưa vào lưu trữ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân tại huyện Sa Thầy)

498/QĐ-UBND (Về việc công bố Danh mục thủ tục hành chính trong lĩnh vực Đất đai áp dụng trên địa bàn tỉnh Kon Tum)

153/QĐ-STNMT (V/v thành lập Hội đồng thẩm định Báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án Khai thác khoáng sản sét làm vật liệu xây dựng thông thường tại điểm mỏ thuộc phường Ngô Mây, thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum)

201/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc hủy Trang bổ sung số 01 của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số AH 006750 do UBND huyện Đắk Tô cấp ngày 26/9/2007 cho ông Trương Đình Phê)

202/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số phát hành R 167300 do UBND huyện Sa Thầy cấp ngày 23/02/2000 cho hộ ông A Bý)

203/QĐ-VPĐKĐĐ (Về việc hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất số phát hành CP 805090 do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Kon Tum cấp ngày 05/12/2018 cho bà Y Hling)