"Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu và củng cố an ninh năng lượng đảm bảo phát triển bền vững"

Sáng ngày 17/01/2019, tại Hà Nội; Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Công ty Tài chính quốc tế (IFC), Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ, các tập đoàn công nghiệp ABB và GE .v.v. cùng một số Bộ, Ban, Ngành trung ương và địa phương tổ chức Hội thảo chuyên đề về "Chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) và củng cố an ninh năng lượng đảm bảo phát triển bền vững” và Triển lãm “Công nghệ năng lượng mới”.

Đây là sự kiện quốc tế có quy mô lớn, nằm trong chuỗi sự kiện Diễn đàn kinh tế Việt Nam lần thứ 3 (năm 2019) với sự tham dự của gần 250 đại biểu lãnh đạo các Ban, Bộ, Ngành trung ương và địa phương, cộng đồng doanh nghiệp trong nước, một số đại sứ quán, hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài, các diễn giả quốc tế.

Bên lề Hội thảo, hoạt động Triển lãm “Công nghệ năng lượng mới” với 10 gian trưng bày, giới thiệu nhiều công nghệ, sản phẩm tiên tiến của các Tập đoàn năng lượng, công nghiệp trên thế giới và tại Việt Nam cũng diễn ra sôi nổi và được sự quan tâm sâu sắc của đông đảo thành phần tham gia.

Sự kiện này là hoạt động thiết thực của các đơn vị tổ chức nhằm thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 3/6/2013 của Trung ương về “Chủ động ứng phó với BĐKH, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường” và Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2007 của Bộ Chính trị về “định hướng phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050”, góp phần làm cơ sở tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc ban hành các chủ trương, chính sách lớn về ứng phó với BĐKH và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trong bối cảnh những tác động tiêu cực của BĐKH đang diễn ra ngày càng phức tạp.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, đồng chí Nguyễn Văn Bình, Trưởng ban Ban Kinh tế Trung ương đã nhấn mạnh, BĐKH đang là thách thức lớn cho quá trình phát triển bền vững của tất cả quốc gia trên thế giới từ nước có điều kiện phát triển, đến các nước còn nghèo. Nếu không ứng phó hiệu quả với BĐKH thì thành quả phát triển kinh tế xã hội sẽ chịu tổn hại, quá trình phát triển bền vững sẽ gặp nhiều khó khăn.

Việt Nam là một trong 05 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của BĐKH do có bờ biển dài và nhiều lưu vực sông rộng lớn. Những tác động tiêu cực về BĐKH ngày một lớn, khó lường ở nhiều lĩnh vực và địa phương sẽ làm gia tăng mức độ cạn kiệt tài nguyên và suy thoái môi trường. Đây là một trong những nguy cơ làm chậm quá trình phát triển kinh tế - xã hội, làm mất đi nhiều thành quả đã đạt được. Bên cạnh những tác động tiêu cực trực tiếp của BĐKH đe dọa đến an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp, BĐKH cũng gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến an ninh năng lượng.

Đây là vấn đề được nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam hết sức quan tâm. BĐKH tại Việt Nam sẽ làm gia tăng hơn nữa mức độ phụ thuộc năng lượng. Sự mất ổn định của những nguồn cung năng lượng nhất là nguồn cung năng lượng sơ cấp do ảnh hưởng của BĐKH sẽ tác động lớn đến việc đảm bảo An ninh năng lượng quốc gia. Đồng thời, ở chiều ngược lại, việc phát triển các nguồn năng lượng truyền thống lại là nguyên nhân quan trọng làm gia tăng hiệu ứng khí nhà kính, đây là tác nhân trực tiếp gây BĐKH.

Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá mối tác động kép này để chủ động phòng chống BĐKH và đưa ra các giải pháp củng cố an ninh năng lượng quốc gia đảm bảo phát triển bền vững là việc làm hết sức cần thiết.

Phát biểu danh dự tại Hội thảo, ông John Kerry, cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Chủ tịch danh dự Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế cũng khẳng định rằng thách thức BĐKH là vấn đề rất lớn trên thế giới, không riêng đối với Việt Nam. BĐKH luôn có mối quan hệ chặt chẽ với ngành năng lượng.

Với tốc độ tăng trưởng năng lượng khá cao như hiện nay thì Việt Nam cần quan tâm, thực thi những giải pháp hữu hiệu để chủ động ứng phó với BĐKH. Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã chuyển dần những nguồn năng lượng truyền thống sang năng lượng mới và tái tạo; đây là xu thế chung để giải quyết vần đề phát triển năng lượng bền vững, giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của BĐKH.

Hoan nghênh những cố gắng của Chính phủ Việt Nam và để giúp Việt Nam trong việc ứng phó với BĐKH và củng cố An ninh năng lượng quốc gia, đại diện của Phái đoàn Liên minh Châu Âu, ông Bruno Angelet đã đưa ra một số cam kết hỗ trợ Việt Nam trong việc thực thi các chính sách liên quan.

Nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế khác đã tham gia phát biểu thảo luận, phân tích thêm về tình hình BĐKH ở Việt Nam hiện nay, nhất là những tác động tiêu cực đã xảy ra trong thời gian vừa qua tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và đề xuất một số giải pháp ứng phó.

Phát biểu tại buổi toạ đàm, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành cho biết: Hiện nay Việt Nam đang đề xuất đến năm 2030 sẽ cắt giảm được 8% khí nhà kính. Để làm được điều đó thì Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách quan trọng và những cam kết để thực hiện. Tuy nhiên Thứ trưởng Lê Công Thành cũng lưu ý cần phải có giải pháp đồng bộ giữa các Bộ, Ban, Ngành Trung ương và địa phương. Ngoài vấn đề tiết kiệm năng lượng còn phải đưa ra những phương hướng phát triển kinh tế giảm bớt phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và tăng cường sự phát triển nguồn năng lượng tái tạo để giảm khí nhà kính.

Trao đổi vấn đề đồng bằng sông Cửu Long đang bị sạt lở nghiêm trọng do BĐKH, Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết hiện nay các nhà khoa học đánh giá thì việc các nước thượng nguồn phát triển và xây dựng nhiều đập thủy điện khiến lượng bùn cát, phù sa không còn hoàn lưu về cuối nguồn gây ra những thực trạng về sạt lở, xâm nhập mặn… Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị cần có một quy hoạch chung cho cả vùng để vừa đảm bảo lợi ích chung cho các nước trong khu vực phát triển kinh tế đồng thời sẽ chung tay trong công cuộc giảm tác động của BĐKH. Tất cả những vấn đề này Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị phải có đề án, lộ trình cụ thể và đồng thời cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế đối với Việt Nam nói riêng và các nước trong khu vực nói chung nhằm tìm ra được mô hình phát triển phù hợp.

Đại diện của Bộ Khoa học và Công nghệ, Thứ trưởng Lê Công Tạc cho rằng một trong những giải pháp quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng trong bối cảnh BĐKH là cần đẩy mạnh công tác nghiên cứu, phát huy mạnh mẽ những ứng dụng của KHCN để tăng cường tiết kiệm và sử dụng hiệu quả năng lượng.

​​Đối với nguồn cung năng lượng, các chuyên gia cho rằng cần phải đa dạng hóa, tăng cường giải pháp sử dụng khí tự nhiên hoá lỏng (LNG) nhập khẩu cho các dự án điện trong thời gian tới. Các chuyên gia cũng đề cập đến việc thúc đẩy phát triển hệ thống năng lượng hợp lý theo nguyên tắc cơ chế thị trường có tính đến việc gia tăng tỷ trọng các nguồn năng lượng sạch, có khả năng tái tạo gắn với bảo vệ, gìn giữ môi trường sinh thái, giảm thiểu các tác động xấu đến BĐKH, hướng tới mục tiêu xây dựng nền kinh tế các-bon thấp. Hội thảo cũng nhận được nhiều ý kiến dưới góc nhìn đa chiều của doanh nghiệp phát điện, người tiêu dùng, cơ quan hoạch định chính sách, nhà đầu tư về triển vọng phát triển năng lượng sạch, tái tạo tại Việt Nam.

Thay mặt Ban Tổ chức, đồng chí Cao Đức Phát, Phó trưởng ban Thường trực Ban Kinh tế Trung ương đánh giá cao những nội dung đã được đề cập, thảo luận trong Hội thảo. Đồng chí nhấn mạnh rằng việc tăng cường nhận thức, quán triệt của các cấp, các ngành và nhân dân hiện nay về những tác động tiêu cực của BĐKH trên thế giới và ở nước ta, qua đó xác định rõ hơn về vai trò, vị trí và những trách nhiệm liên quan trong công cuộc phòng chống BĐKH và bảo vệ môi trường sinh thái là việc làm hết sức quan trọng.

Hội thảo này có ý nghĩa rất thiết thực; qua đây, chúng ta đã thể hiện sự quan tâm, chia sẻ, mong muốn được đóng góp hiểu biết, kinh nghiệm của mình đối với những vấn đề liên quan; các ý kiến đóng góp rất tâm huyết, sâu sắc, có tầm nhìn với những luận cứ khoa học, thực tiễn cụ thể và kinh nghiệm quốc tế đã giúp chúng ta cùng nhau nhận định kịp thời tình hình, đánh giá đúng những tồn tại và tìm kiếm những giải pháp hợp lý để chủ động ứng phó với BĐKH và củng cố An ninh năng lượng đảm bảo phát triển bền vững.

Từ kết quả của Hội thảo, Ban Kinh tế Trung ương sẽ báo cáo tổng hợp, chắt lọc những vấn đề mang tầm chủ trương, định hướng lớn để tham mưu cho Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư những vấn đề liên quan đến BĐKH và An ninh năng lượng quốc gia gắn với phát triển kinh tế bền vững trong giai đoạn tới./.