Biến "tài nguyên số về tài nguyên và môi trường" thành nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội

Tham dự Hội thảo có đại diện Ban Kinh tế Trung ương và đại diện các Bộ: Khoa học và Công nghệ, Thông tin và Truyền Thông, Kế hoạch và Đầu tư, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; các Sở Tài nguyên và Môi trường; các tập đoàn, hãng công nghệ trong và ngoài nước và các chuyên gia,... Hội thảo cũng được kết nối trực tuyến với đầu cầu phía Nam tại Khu Liên cơ quan của Bộ tại TP. Hồ Chí Minh.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh tới vai trò và tầm quan trọng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) gắn liền với những đột phá về công nghệ, liên quan đến kết nối internet, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, cảm biến thông minh, mô hình thực tế ảo...,

Nhận thức được tầm quan trọng đó, Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Chỉ thị, Nghị quyết về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc CMCN 4.0 cũng như các chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng này. Tất cả đều hướng tới mục tiêu tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc CMCN 4.0 đem lại để thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược và hiện đại hoá đất nước; phát triển mạnh mẽ kinh tế số; phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao; nâng cao chất lượng cuộc sống, phúc lợi của người dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường sinh thái.
 

Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ động nắm bắt cơ hội của cuộc CMCN 4.0

Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân khẳng định, Bộ nhận thức được rằng, các hoạt động quản lý nhà nước; điều tra cơ bản; xử lý, phân tích, dự báo chuyên ngành về tài nguyên và môi trường buộc phải có các thông tin, dữ liệu dạng số, trong đó nhiều dữ liệu theo thời gian thực; đồng thời, kết quả hoạt động của ngành tài nguyên và môi trường còn cung cấp dữ liệu đầu vào cho mọi hoạt động sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội nhằm khai thác tài nguyên tiết kiệm hiệu quả, bảo vệ môi trường.

Vì vậy, thực hiện Chiến lược ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin ngành tài nguyên và môi trường tại Quyết định số 179/2004/QĐ-TTg ngày 06/10/2004 của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tích cực, nỗ lực triển khai thực hiện và đạt được những kết quả như: Xây dựng được cơ sở dữ liệu, tin học hóa phục vụ cải cách hành chính trong ngành tài nguyên và môi trường; có tầm nhìn và cách tiếp cận có hệ thống trong công tác ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng, xác định rõ các định hướng và bước đi cụ thể trong ứng dụng công nghệ thông tin... Bộ Tài nguyên và Môi trường đã và đang triển khai các nội dung hết sức quan trọng, tạo nền tảng cho ứng dụng công nghệ thông tin của ngành trong thời gian tới.

Để nắm bắt được cơ hội của cuộc CMCN 4.0 mang lại, đồng thời để triển khai thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị n về một số chủ trương, Chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0, theo Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần phải đánh giá được tác động, nhận diện rủi ro, cơ hội và thách thức đối với toàn Ngành. Trên cơ sở đó, xây dựng được Kế hoạch hành động của Bộ trong việc chủ động tham gia cuộc cách mạng này, trong đó cần xác định được mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp và hoạch định lộ trình cụ thể của Bộ Tài nguyên và Môi trường để từng bước tận dụng được cơ hội mà cuộc CMCN 4.0 mang lại.

Xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý thúc đẩy triển khai cuộc CMCN 4.0

Với tinh thần đó, tại Hội thảo khoa học “Chính sách, giải pháp của Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0” lần này, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân mong muốn với sự tham dự và đóng góp ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, các đơn vị chuyên môn đến từ các Bộ, ngành, địa phương sẽ góp phần mang đến nhiều thông tin cũng như nâng cao nhận thức trong việc chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0 đối với ngành tài nguyên và môi trường.

Đồng thời, đây cũng là nơi trao đổi thông tin giữa các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu đầu ngành về việc làm thế nào để đánh giá, nhìn nhận đầy đủ về cơ hội của cuộc CMCN 4.0 mang lại, từ đó đẩy mạnh việc thu thập, tạo lập, quản lý toàn diện nguồn tài nguyên số về tài nguyên và môi trường, phục vụ cho mục tiêu quản lý “không gian phát triển” của đất nước.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe tham luận của các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp trong cả nước. Các báo cáo tham luận được trình bày theo hệ thống về chủ trương, chính sách của nhà nước trong việc chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0, báo cáo định hướng và giải pháp của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đặc biệt có các báo cáo giới thiệu các công nghệ nền tảng của cuộc CMCN 4.0 như công nghệ chuỗi khối, công nghệ trí tuệ nhân tạo, hệ sinh thái IoT...

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Đức Hiền, Vụ trưởng Vụ Công nghiệp, Ban Kinh tế Trung ương cho biết, theo tính toán của Ban Kinh tế Trung ương, dự báo tới năm 2030, CMCN 4.0 có thể thúc đẩy GDP tăng trưởng 28,5 tỷ - 62,1 tỷ USD so với kịch bản cơ sở, tương đương mức tăng GDP 7%-16%. GDP bình quân đầu người sẽ tăng thêm 315$- 640$/người so với mức cơ sở vào năm 2030. Nhiều ngành kinh tế mới sẽ hình thành và có đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế đất nước. Theo ông Hiền, nếu chuyển đổi số thành công, GDP đến năm 2045 của nước ta dự báo có thể tăng thêm 168,6 tỷ đô la Mỹ, bình quân tác động đến tăng trưởng GDP hàng năm là khoảng 1,1%.

Đối với ngành tài nguyên và môi trường, ông Lê Phú Hà, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và Dữ liệu tài nguyên môi trường cho rằng, là ngành quản lý “không gian phát triển “của đất nước, gồm trên không, trên bề mặt (mặt đất, mặt biển), dưới lòng đất, dưới mặt biển (trong lòng biển, dưới đáy biển); trong đó, mọi hoạt động điều tra cơ bản, quản lý, chỉ đạo, điều hành và chuyên môn nghiệp vụ của ngành đều dựa trên kết quả thu nhận, phân tích, xử lý, tổng hợp thông tin. Thông tin của ngành bao trùm toàn bộ không gian bốn chiều (theo lãnh thổ; theo thời gian).

Vì vậy, “Việc xây dựng được một hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu lớn toàn diện về tài nguyên và môi trường và cơ chế để các tổ chức, cá nhân có thể khai thác, tiếp cận, sử dụng và tham gia đóng góp một cách rộng rãi trên cơ sở công nghệ, khả năng kết nối, phân tích, xử lý, chia sẻ của CMCN 4.0 là nhiệm vụ trọng tâm của Ngành.” - ông Lê Phú Hà khẳng định.

Để thực hiện được điều đó, theo ông Lê Phú Hà, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tập trung xây dựng Kế hoạch hành động của Bộ thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW. Trong đó, tập trung vào một số nhiệm vụ mà Bộ được giao, đó là: Nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý cho việc triển khai các mô hình mới về kiểm soát ô nhiễm môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu và nước biển dâng, tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia về môi trường, các chỉ tiêu cụ thể cho đánh giá công nghệ xử lý chất thải; Xây dựng được cơ chế, chính sách và tổ chức triển khai thực hiện để thu thập, tạo lập, quản lý toàn diện nguồn tài nguyên số về tài nguyên và môi trường, phục vụ cho mục tiêu quản lý “không gian phát triển” của đất nước; Tạo lập hành lang pháp lý để phát triển dịch vụ nội dung số về tài nguyên và môi trường; …

Phát biểu kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với cuộc CMCN 4.0 đó là: “Phải khai thác tối đa nguồn Tài nguyên số về tài nguyên và môi trường, biến nguồn Tài nguyên số về tài nguyên và môi trường thành nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội; bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước”. Để thực hiện được điều đó, Thứ trưởng giao Vụ Khoa học và Công nghệ và Cục Công nghệ thông tin và Dữ liệu tài nguyên và môi trường chủ trì xây dựng Kế hoạch hành động của Bộ thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW; đồng thời làm đầu mối để phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ xây dựng các chương trình triển khai cuộc CMCN 4.0, chuyển đổi số ngành tài nguyên và môi trường; đề xuất các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học về đánh giá, làm rõ về thực trạng, nhu cầu, mức độ sẵn sàng và các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm của ngành tài nguyên và môi trường tham gia cuộc CMCN 4.0.

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)