Hạn chế rác thải nhựa: Kinh nghiệm trên thế giới

* Ireland với chính sách “thuế nhựa”

Trong những năm 1990, túi nilon là một vấn đề đáng kể ở Ireland. Các thị trấn rải rác, nông thôn và bờ biển, và chiếm 5% tổng lượng chất thải.

Năm 1998, Bộ Môi trường, Di sản và Chính quyền địa phương của Ireland đã tiến hành một nghiên cứu để đánh giá cách giảm sử dụng túi nilon và ước tính mức độ sẵn sàng tối đa của người tiêu dùng (WTP) cho túi nilon. Việc đánh giá cho thấy rằng các nhà bán lẻ đã đưa ra 1,26 tỷ túi nhựa mỗi năm, với mức tiêu thụ trung bình là 328 túi / người / năm. Như vậy, mức tối đã mà người tiêu dùng có thể chi cho một túi nhựa là 0,024 euro.

Năm 2002, chính phủ Ireland đã áp dụng thuế đối với túi nhựa tại các điểm bán hàng, được gọi là "PlasTax". Khoản tiền này được đặt cao gấp sáu lần mức ước tính sẵn sàng trả, ở mức 0,15 euro, với mục đích thay đổi hành vi ở người tiêu dùng và thúc đẩy việc sử dụng túi mua sắm có thể tái sử dụng. Thuế không áp dụng cho các túi thắt nút nhỏ được sử dụng để tách các sản phẩm tươi sống nhất định, chẳng hạn như thịt sống, thịt và hoa quả, vì mục đích vệ sinh.

Quá trình áp dụng chính sách thuế này đi kèm với các cuộc tham vấn rộng rãi với sự tham gia cả chính quyền, các ngành, các nhà bán lẻ và người dân. Người dân đã ủng hộ chính sách này. Tiền “thuế nhựa”được đưa vào Quỹ môi trường để tái đầu tư các hoạt động bảo vệ môi trường.

Trong vòng một năm kể từ khi thực thi thuế nhựa, việc sử dụng túi nilon ở Ireland giảm hơn 90%. Mức tiêu thụ của mỗi người giảm từ 328 túi nilon mỗi năm xuống 21 túi. Năm 2002, túi nhựa chiếm 5% lượng chất thải quốc gia thì đến năm 2004 con số này giảm xuống còn 0,22%,

* Rwanda: kiên quyết cấm túi nhựa

Năm 2004, Bộ Môi trường Rwandan đã có nghiên cứu và khẳng định, túi nhựa đang đe dọa sản xuất nông nghiệp, làm ô nhiễm nguồn nước, suy giảm nguồn cá...

Năm 2008 chính phủ Rwanda đã cấm sản xuất, sử dụng, bán và nhập khẩu tất cả các túi nilon và khuyến khích người dân sử dụng túi giấy, túi vải cotton. Cùng với lệnh cấm, chính phủ ưu đãi thuế cho các công ty sẵn sàng đầu tư vào thiết bị tái chế nhựa hoặc trong sản xuất túi thân thiện với môi trường. Những người vi phạm bị bắt hoặc phạt tù. Năm đầu tiên áp dụng lệnh cấm này, Kigali, thủ đô của Rwandađược Tổ chức Di cư của Liên Hợp Quốc (UN Habitat) đề cử vào năm 2008 là thành phố sạch nhất ở châu Phi.

Tuy nhiên, chính sách giảm thiểu rác nhựa của Rwandan chưa đạt kết quả như mong muốn. Lý do là các bên liên quan không được tham vấn đầy đủ trong thiết kế chính sách, đặc biệt là chính sách đối với các hộ nghèo – đối tượng thường xuyên sử dụng túi nilon. Thêm nữa, các khoản đầu tư vào công nghệ tái chế còn thiếu. Việc thiếu kiểm soát cung – cầu khiến chợ đen túi nhựa nổi lên, tình trạng rác nhựa không

Ấn Độ: Sáng kiến từ một luật sư

Tỷ lệ tiêu thụ nhựa cao và xử lý chất thải không đúng cách đã làm tăng lượng ô nhiễm môi trường ở Ấn Độ, với rác nhựa trở thành một chướng mắt ở nhiều nơi.

Có thể lấy Versova là điển hình. Đây là bãi bãi biển cát phẳng ở Mumbai với rừng ngập mặn dày. Song nó gần các khu ổ chuột là trở thành bãi rác.

Vào tháng 10 năm 2015, Afroz Shah, một luật sư trẻ và người hàng xóm 84 tuổi của mình bắt đầu dọn dẹp bãi biển. Từ đó, Afroz Shah đã truyền cảm hứng cho hàng ngàn tình nguyện viên tham gia chiến dịch “làm sạch đại dương” vào cuối tuần. Shah bắt đầu huy động người dân bằng cách gõ cửa từng nhà và giải thích những thiệt hại do rác biển gây ra.

Hơn hai năm, các tình nguyện viên đã loại bỏ 13.000 tấn chất thải, chủ yếu là nhựa. Năm nay, lần đầu tiên trong hơn hai thập kỷ, loài rùa biển Olive Ridley đã làm tổ và ấp trứng tại đây.

Đây là một thành công có kết quả lớn từ sự nhiệt tình, nỗ lực tuyên truyền để người dân hiểu lợi ích làm sạch biển là lợi ích cho chính mình.

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)