Phát triển năng lượng phải gắn với bảo vệ môi trường

Ưu tiên khai thác và sử dụng triệt để các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương khẳng định: Năng lượng là ngành kinh tế - kỹ thuật giữ vai trò trọng yếu và có tính tiên phong, làm nền tảng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Phát triển năng lượng là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược quan trọng để thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bên cạnh đó, phát triển năng lượng còn gắn chặt chẽ với những hoạt động về chính trị - ngoại giao, bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường sinh thái.

Nhấn mạnh chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước ta trong thời gian qua cũng như trong thời gian tới là phát triển nhanh nhưng phải bền vững, phát triển nhưng phải bảo vệ môi trường, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình cho rằng, chúng ta cũng là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đã tham gia ký kết rất nhiều các điều ước quốc tế về bảo vệ môi trường và phải có trách nhiệm thực hiện. “Do vậy phát triển năng lượng phải gắn chặt với bảo vệ môi trường. Lần này Đảng ta đã xác định trong phát triển năng lượng phải ưu tiên khai thác và sử dụng triệt để các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng sạch. Đây là điểm rất mới.” - Trưởng ban Kinh tế Trung ương nói.

Trước đây, chủ yếu phát triển các năng lượng hóa thạch, trong đó dựa chủ yếu vào than, lần này quan điểm của Đảng đã có những thay đổi. Thay vì sử dụng năng lượng hóa thạch, chúng ta tích cực sử dụng năng lượng khí, giảm dần năng lượng than và đấy là nét mới.

Về phân bổ năng lượng, trước đây, chúng ta phân bổ một cách hài hòa, thì bây giờ chúng ta phân bổ năng lượng dựa trên lợi thế so sánh của từng địa phương, và vị trí, vai trò của từng địa phương, từng khu vực trong chiến lược phát triển chung của đất nước.

Một điểm mới nữa là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đặc biệt là Cách mạng công nghiệp 4.0 đang có tác động rất lớn đến toàn cầu. Đất nước ta muốn phát triển nhanh, theo kịp các nước khác mà không ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực năng lượng thì chúng ta không bao giờ thực hiện được mục tiêu đó. Vì vậy Đảng ta xác định rằng, việc ứng dụng khoa học công nghệ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong phát triển năng lượng hiện nay. Trước đây chúng ta chủ yếu nhập khẩu công nghệ, chúng ta chủ yếu nhập khẩu máy móc thiết bị, công nghệ thiết bị chúng ta sản xuất trong nước còn rất hạn chế và ở phân khúc rất thấp. Lần này Đảng và Nhà nước chúng ta đặt ra mục tiêu là phải từng bước tiến tới làm chủ công nghệ và tiến tới sản xuất được các thiết bị trong lĩnh vực ngành năng lượng.

Cùng quan điểm với Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng khẳng định, Việt Nam luôn đặc biệt quan tâm, đầu tư thích đáng cho phát triển năng lượng nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy sản xuất phát triển, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Phó Thủ tướng nêu 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang tập trung chỉ đạo điều hành đối với ngành năng lượng Việt Nam; đồng thời yêu cầu các bộ, ngành liên quan tập trung sửa đổi, bổ sung các Luật Điện lực, Luật Dầu khí, Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; xây dựng mới Luật Năng lượng tái tạo; sớm nghiên cứu, xây dựng mới, bổ sung điều chỉnh đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật dưới các luật này để hướng dẫn, triển khai hiệu quả các nội dung mới, khắc phục những tồn tại, bất cập, trong hoạt động của ngành năng lượng hiện nay.

Các cơ quan liên quan phải xây dựng các cơ chế đặc thù trong đầu tư phát triển các dự án năng lượng, cơ chế tài chính và huy động vốn cho phát triển nguồn điện và hệ thống truyền tải điện. Xây dựng cơ chế phát triển đột phá đối với điện gió ngoài khơi xa bờ, cơ chế đấu thầu, đấu giá cung cấp năng lượng phù hợp, đặc biệt trong các dự án đầu tư năng lượng tái tạo, năng lượng mới, cơ chế khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời phân tán với mục đích tự dùng, cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà máy điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện, chính sách thuế khuyến khích sản xuất, sử dụng năng lượng sạch, tái tạo…

Xây dựng quy định về lộ trình đổi mới công nghệ trong ngành năng lượng. Phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng phải loại bỏ và các tổ máy phát điện hiệu suất thấp không được xây dựng mới. Rà soát, sửa đổi, bổ sung các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong lĩnh vực năng lượng…

Phó Thủ tướng yêu cầu các đơn vị tập trung xây dựng Chiến lược phát triển ngành năng lượng và chiến lược phát triển các phân ngành điện và than giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng chiến lược nhập khẩu năng lượng dài hạn, chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia….

Luật Bảo vệ môi trường cụ thể hóa định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam

Phát biểu tại Diễn đàn về Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã và đang thực hiện các nhiệm vụ cụ thể để triển khai Nghị quyết 55-NQ/TW của Bộ Chính trị với bốn nhóm nhiệm vụ chính.

Thứ nhất là, tiếp tục triển khai Nghị quyết số 36-NQ-TW của Ban chấp hành Trung ương, trong đó xác định các vấn đề cụ thể về phát triển bền vững kinh tế biển, nhấn mạnh việc khai thác tổng hợp tài nguyên môi trường biển; xây dựng các quy hoạch không gian biển, trong đó chú trọng tiềm năng về năng lượng, đặc biệt là năng lượng gió.

Thứ hai là, về cơ chế chính sách, Bộ Tài nguyên và Môi trường hiện nay đang hoàn thiện các chính sách thông qua sửa đổi toàn diện luật Bảo vệ môi trường. Trong đó tập trung nhấn mạnh vào các nhóm nội dung chuyển đổi tư duy từ kinh tế về các nguồn năng lượng hóa thạch sang nền kinh tế xanh, kinh tế cacbon thấp và năng lượng xanh, trong đó nhấn mạnh về năng lượng tái tạo và sẽ được cụ thể hoá trong bộ luật sắp tới; đưa quan điểm rác thải phải trở thành vật chất tài nguyên để tái tạo; đưa ra các quy chuẩn kỹ thuật để kiểm soát tốt các nguồn ô nhiễm. Đồng thời, cải cách mạnh mẽ về hành chính, thông qua quy hoạch các nguồn tài nguyên đất đai, biển, ưu tiên các lĩnh vực phát triển năng lượng tái tạo để các dự án phát triển kinh tế xanh có điều kiện thuận lợi và cơ hội đầu tư sớm.
 

Thứ ba là, Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa nội dung của Nghị quyết của Bộ chính trị, đặc biệt là các chỉ tiêu phấn đấu vào trong báo cáo cam kết của Việt Nam về giảm phát thải khí nhà kính tại Hội nghị COP26. Trong đó nhấn mạnh và nâng lên chỉ tiêu cam kết về chỉ số giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam

Thứ tư là, trong vấn đề về đầu tư năng lượng xanh và ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) không thể không có sự phối hợp Liên ngành, liên lĩnh vực, liên quốc gia. Bởi vậy, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị, trong thời gian tới, một mặt sẽ chủ động để xây dựng các thể chế quốc tế liên quan đến BĐKH, liên quan đến việc hỗ trợ chuyển đổi công nghệ năng lượng tái tạo, đồng thời sẽ sớm thành lập các liên minh về năng lượng ở cả trong nước và quốc tế. Quan trọng nhất là chúng ta cần có sự hợp tác để tạo cơ chế, tiếp cận tốt công nghệ, tri thức mới đối với lĩnh vực BĐKH...

BBT (Nguồn: Cổng TTĐT Bộ TN&MT)